Η πρωτοβουλία για την παρουσίαση της Πράξης «Ελλάδα και UNESCO: Παραγωγή παιδαγωγικών εργαλείων για την ανάδειξη χώρων και μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς στην ελληνική επικράτεια» (ΟΠΣ 5010662) υλοποιήθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020», ΕΣΠΑ 2014-2020.
Στο πλαίσιο του έργου το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας της Διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων σχεδίασε και υλοποίησε πολυδιάστατο εκπαιδευτικό υλικό σε έντυπη και ψηφιακή μορφή για την εκπαιδευτική κοινότητα, αλλά και για το ευρύ κοινό με τίτλο: «Μνημειώδεις περιπέτειες στα ελληνικά μνημεία UNESCO».
Όπως τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στον χαιρετισμό της:
«Μετά την πολύ πρόσφατη εγγραφή του Ζαγορίου, η χώρα μας διαθέτει πλέον 19 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η εγγραφή τους στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς προϋποθέτει και συνεπάγεται την πολύπλευρη και αποτελεσματική προστασία της φυσικής και εννοιολογικής ακεραιότητας και αυθεντικότητάς τους, χάρη στην κατάρτιση και εφαρμογή ειδικών σχεδίων διαχείρισης με αυστηρότατες προδιαγραφές, που διασφαλίζουν βιώσιμη διαχείριση και αξιοποίηση στο παρόν και στο μέλλον. Προοπτική, η οποία καθίσταται εξαιρετικά σημαντική για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, αλλά και για τη συνολική ενίσχυση της διεθνούς φήμης και της ακτινοβολίας της χώρας ως πολιτιστικού προορισμού υψηλής σπουδαιότητας και ελκυστικότητας. Υπό το πρίσμα αυτό, η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων έλαβε την πρωτοβουλία να αναπτύξει ένα πλούσιο και πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό με τίτλο «Μνημειώδεις Περιπέτειες στα ελληνικά μνημεία UNESCO», το οποίο παρουσιάζει με παιδαγωγικό τρόπο τα 18 ελληνικά μνημεία. Στόχος του υλικού αυτού, που περιλαμβάνει έντυπο εκπαιδευτικό φάκελο προς χρήση από τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και ειδική ενημερωτική και εκπαιδευτική ιστοσελίδα/αποθετήριο, είναι να βοηθήσει τους μαθητές διαφόρων ηλικιακών ομάδων να γνωρίσουν τα μνημεία αυτά, την ιστορία και την ιδιαίτερη σημασία τους, αλλά και να κατανοήσουν θεμελιώδεις έννοιες, όπως αυτές του «μνημείου», της «πολιτιστικής κληρονομιάς» και της «εξέχουσας οικουμενικής σημασίας», μαθαίνοντας παράλληλα για το χαρακτήρα και το ρόλο της UNESCO στην προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.
Πρωτίστως, όμως, το υλικό αποσκοπεί στο να δώσει στα παιδιά τη δυνατότητα να εμπεδώσουν –με την καθοδήγηση των δασκάλων και των καθηγητών τους– τη σημασία των μνημείων ως τεκμηρίων του ιστορικού παρελθόντος και ως φορέων υλικών και άυλων αξιών και νοημάτων, που εξακολουθούν να έχουν σημασία για τις γενιές του σήμερα και του αύριο. Κατ’ επέκταση δε, να ευαισθητοποιηθούν ως προς την ανάγκη της προστασίας της της κοινής πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Και τούτο διότι η συνειδητοποίηση από πλευράς των παιδιών ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί κοινό κτήμα όλης της κοινωνίας, και ως εκ τούτου η προστασία της δεν εναπόκειται απλώς στο Κράτος και τις Υπηρεσίες του, αλλά αποτελεί συνολική ευθύνη και υποχρέωση όλων των πολιτών ανεξαρτήτως ιδιότητας και ηλικίας, και συνεπώς αποτελεί και δική τους υπόθεση, συνιστά καθοριστικής σημασίας κατάκτηση».
ΤΟ ΕΡΓΟ
Το πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό με τίτλο «Μνημειώδεις περιπέτειες στα ελληνικά μνημεία της UNESCO» σχεδιάστηκε από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας της Διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Σημαντικά αρχαία ιερά, βυζαντινοί ναοί, μονές, μεσαιωνικές πολιτείες, κάστρα και λιμάνια, σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, παρουσιάζονται μέσα από το κοινό πρίσμα της εγγραφής τους ως Μνημεία Εξέχουσας Παγκόσμιας Σημασίας. Το πολυδιάστατο εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται σε ψηφιακή μορφή στον ιστότοπο www.greekunescomonuments.gr και σε έντυπο εκπαιδευτικό φάκελο για χρήση από την σχολική κοινότητα.
Συγκεκριμένα, κάθε μία από τις 116 Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλη τη χώρα έχει παραλάβει 10 αντίτυπα του έντυπου υλικού, προκειμένου να ενημερώσει και να οργανώσει τον δανεισμό του υλικού στις σχολικές ομάδες ευθύνης της.
Για την καλύτερη γνωριμία των ωφελούμενων με το πλούσιο υλικό και τις δυνατότητες αξιοποίησής του, έχει πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του έργου η διοργάνωση δύο διήμερων σεμιναρίων σχεδιασμού παιδαγωγικών δράσεων στην Αθήνα, ενώ η επιμόρφωση αναμένεται να συνεχιστεί με αντίστοιχες δράσεις και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Παιδείας.
Το υλικό απευθύνεται καταρχήν στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ιδιαίτερα σε μαθητές ηλικίας 10–15 ετών. Με την κατάλληλη προσαρμογή, το υλικό μπορεί να αξιοποιηθεί και για τις εκπαιδευτικές ανάγκες περισσότερων τάξεων, καθώς και από το ευρύ κοινό, αλλά και ειδικές ομάδες κοινού, άτομα με δυσκολίες στην όραση, την κίνηση ή τη νόηση. Παράλληλα, η ψηφιακή εκδοχή του υλικού στην ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα διευκολύνει την πρόσβαση σε όλους, Έλληνες και αλλοδαπούς.
Ο έντυπος εκπαιδευτικός φάκελος που έχει ετοιμαστεί για χρήση από τη σχολική κοινότητα περιλαμβάνει:
– Παιδαγωγικό οδηγό για τον εκπαιδευτικό.
– 22 εκπαιδευτικές κάρτες διπλής όψης.
– 18 έντυπα παρουσίασης, ένα για κάθε ελληνικό μνημείο που έχει εγγραφεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς έως το 2022.
– Αφίσα
– Τσάντα
Ο ιστότοπος www.greekunescomonuments.gr φιλοξενεί:
– Το κύριο υλικό με τα έντυπα σε μορφή e-books.
– Τρία ψηφιακά έντυπα με προτάσεις δραστηριοτήτων για εκτύπωση και χρήση κατά την επίσκεψη σε μνημείο ή μουσείο.
– Διαδικτυακές δραστηριότητες: παιχνίδια, διαδραστικό βίντεο, διαδραστικό χάρτη
– αφηγήσεις ιστοριών (podcast),
– Ενημερωτική ταινία μικρού μήκους.
– Φωτοθήκη και πρόσθετο βοηθητικό υλικό.
– Επιμορφωτικό υλικό για την αξιοποίηση του υλικού από τους εκπαιδευτικούς.
Μέσα από την εκπαιδευτική παρουσίαση των ελληνικών μνημείων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το μαθητικό, αλλά και το ευρύ κοινό, στην Ελλάδα και διεθνώς καλείται:
– Να κατανοήσει τις έννοιες: μνημείο, κληρονομιά, παγκοσμιότητα, καθώς και την έννοια της «εξέχουσας παγκόσμιας σημασίας» και να «ξεκλειδώσουν» τον γρίφο της «πολιτιστικής κληρονομιάς».
– Να γνωρίσει τον παγκόσμιο οργανισμό για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση UNESCO και το ρόλο του στην προστασία παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.
– Να εξοικειωθεί με τα ελληνικά μνημεία και τον ελληνικό πολιτισμό.
– Να γνωρίσει το παρελθόν του τόπου του και να κατανοήσει τη σημασία του.
– Να ευαισθητοποιηθεί σε θέματα αποδοχής και προστασίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, της τοπικής αλλά και της παγκόσμιας.
– Να αναπτύξει ποικίλες δεξιότητες, μέσα από τη βιωματική και διαδραστική χρήση του εκπαιδευτικού υλικού.
