Εν τη κατά τον Δήμον Καστορείου Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της επιλεγομένης Καστρίου, εύρηται συν άλλοις εγγράφοις επιμελώς τηρουμένοις παρά του Αιδ. Ηγουμένου Κ. Παρθενίου Οικονομοπούλου, Αρχιμανδρίτου και το επόμενον σιγιλλιώδες γράμμα, γραμμένον επί μεμβράνης, όπερ ως εν των σπουδαιοτάτων γραπτών μνημείων της ιστορίας της Λακεδαίμονος, κατά το πρόγραμμα ημετέρου ημερολογίου, δημοσιεύομεν.
«Ιερεμίας ελέω Θεού Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης.
┼ Κεφαλής λόγον επιχηκυία τω όντι κατά προσφυεστάτην αναλογίαν η αγία και μεγάλη του Χριστού εκκλησία του καθ’ ημάς Πατριαρχικού, Αποστολικού και Οικουμενικού θρόνου προς τας υποκειμένας εν αυτή κατά μέρος εκκλησίας, και ιερά απανταχού καταγώγια, έκαστον αυτών ως οικείων μελών, και μερών προνοείται, και της συστάσεως τούτων, και σωτηρίας αγρύπνοις όμμασι κατά το εγχωρούν προμυθείται, άτε της μερικής ωφελείας ή βλάβης εις το όλον ανατρεχούσης κατά το ειρημένον τω Αποστόλω̇ ει δοξάζεται εν μέλος συγχαίρει πάντα τα μέλη, και ει πάσχει εν μέλος συμπάσχει ταύτα κακείνω̇ ταύτη το κατά λόγον αναγκαίον ακολουθίας έπονται τη τούτων νόσω περιστατικώς και λυμαντικώς του χρόνου φοράς συσχεθήναι όλως συμβεί της πρεπούσης ευσταθείας εκπεσείσθαι το σύνολον κινδυνεύοντι, τηνικαύταις χερσίν όλαις οφείλει απαραιτήτως αντιλαμβάνεσθαι τούτου ο των πνευματικών ιάσεων του Πατριαρχικού και Οικομενικού τουτουί Θρόνου δεξιώς και πανσόφως επειλημμένος, και σπεύδειν της θεραπείας φαρμάκοις δίκην σοφού ιατρού την σωτηρίαν τούτω οιχομένην ανακαλείσθαι, πάντων τε ων χρήζει επωφελών ιαμάτων ετοίμως άμα αφειδώς τούτω μεταδιδόναι , και της εκ των Πατριαρχικών και συστατικών γραμμάτων αναγκαίοις βοηθήμασιν συνιστάναι δεόντως και διασώσειν, επανάγων αυτίκα μάλα εις την προτέραν ονησιφόρον κατάστασιν. Επειδή τοίνυν κατά την Επαρχίαν Λακεδαίμονος εν τινι χωρίω «Καστρί» ονομαζομένω, διατελεί ιερόν Μοναστήριον εις όνομα τιμώμενον της ενδόξου Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, όπερ προ χρόνων μεν ήδη μονονουχί αμνημονεύτων υπό την δεσποτείαν και κυριότητα του καθ’ ημάς Οικουμενικού Θρόνου, τη δυνάμει και εξουσία της Πατριαρχικής μεγαλειότητος μετενήνεκται και τη σταυροπηγιακή επωνυμία τετίμηται, αυτεξουσίως και αυτονόμως, καθάπερ και τα λοιπά σταυροπήγια διοικούμενον. Έφθασε δε ταις του καιρού ευμεταβόλοις ροπαίς και ταις των πραγμάτων οξυρρόποις ματαβολαίς μεταπεσείν εις δυσημερίαν και δυσπραγίαν, αποβαλείν τε τα πρότερον αυτώ φιλοτιμηθέντα Πατριαρχικά σιγίλλια γράμματα, γεγονότα εκ μέσου τε και απολωλότα. Διό και μέχρι της προλαβούσης εν Πελοποννήσω επιδρομής, την άλλως ούτως εφέρετο απροστάτευτον, εική τε και ως έτυχε διεκυβερνάτο υπό του τυχόντος και βουλομένου απροσφόρως δεσποζόμενον, άτε των διοικητικών και συστατικών οιάκων, λέγω δε των Πατριαρχικών σιγιλλίων γραμμάτων, καθάπερ τι σκάφος απηδάλευτον περισπώμενον. Έκτοτε δε περισσοτέρως ταις περιστατικαίς των κακών θαλάσσαις υπέραιτλον και υποβρύχιον γεγονώς ναυαγίω φθοράς εσχάτως περιπεσείν, και πέτραις ερημώσεως παντελούς προσφαγήναι μικρού εκινδύνευσαν. Ενθέντος ήδη των εν αυτώ συνασκουμένων πατέρων εις την σωτηρίαν αυτού σπουδή και ζήλω παρορμηθέντων, και δη λιπαρεστέραν ομού και κλιναυχή ικεσίαν ημίν περί τούτου προσενεγκόντων, η μετριότης ημών τα μεν τοις παρακλητικοίς αυτών λόγοις επικαμφθείσα, τα δε εις την της αληθείας ακρίβειαν πιστοποιηθείσα εκ του σωζομένου ιερού κώδικος της καθ’ ημάς του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, εν ω ο κατάλογος των Πατριαρχικών σταυροπηγίων ανάγραπτος καθοράται, και αποχρώσαν απόδειξιν εξ αυτού και πληρεστάτην μαρτυρίαν λαβούσα περί της ανέκαθεν επικληρωθείσης τω ειρημένω Μοναστηρίω Πατριαρχικής φιλοτιμίας και σταυροπηγιακής επωνυμίας, ουκ έκρινε δειν την αίτησιν αυτών και ικεσίαν παρώσασθαι, αλλ’ ως εύλογον και ευπρόσωπον αυτήν αποδεδειγμένη, άτε προς ανάκλησιν της ευκαταστάτου διοικήσεως του αυτού Μοναστηρίου αποσκοπούσαν, γράφουσα Συνοδικώς μετά των περί αυτήν ιερωτάτων Μητροπολιτών και υπερτίμων, των εν αγίω πνεύματι αγαπητών αυτής αδελφών και συλλειτουργών, διακελεύεται άμα και εν αγίω αποφαίνεται πνεύματι, ίνα το κατά την Επαρχίαν Λακεδαίμονος εν τω χωρίω Καστρί κείμενον ιερόν Μοναστήριον εις το όνομα σεμνυνόμενον της ενδόξου Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου είη τε και διαμένη εις τον εξής άπαντα χρόνον μέχρις ου ο Ήλιος τον εαυτού διιππεύων περιτρέχη κύκλον, και παρά πάντων γιγνώσκεται Πατριαρχικόν και Σταυροπηγιακόν αυτόνομον, αυτοδέσποτον, ασύδοτον, και παρά παντός προσώπου Αρχιερατικού και αρχοντικού ανεπίβατον και ακαταπάτητον, ως πάντη ελεύθερον και αδούλωτον και μηδενί μηδέν οφείλον παρέχειν μέχρι και οβολού, ειμή μόνον προς την καθ’ ημάς του Χριστού Μεγάλην Εκκλησίαν το διορισθέν ευλόγως ετήσιον ανά μίαν οκάν κηρού εις σημείον υποταγής, ως νενόμισται, διοικούμενόν τε και κυβερνώμενον τη μια συμπνοία και ομονοία των εν αυτώ συνασκουμένων πατέρων, έχοιτε υπό την εαυτού δεσποτείαν και εξουσίαν και άπερ ανέκαθεν εκληρώθη Μετόχια του Προφήτου δηλονότι, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου εις χωρίον Καστανίαν, της τε «Αγίας Κυριακής» εν τω προειρημένω χωρίω Καστρί και Ιωάννου του Θεολόγου εις το χωρίον Βορδόνιαν μετά των προκτηθέντων αυτοίς πάντων κτημάτων και πραγμάτων κινητών τε άμα και ακινήτων, των εν τοις ρηθείσι χωρίοις περιεχομένων επί τω καρπούσθαι και νέμεσθαι τα κατ’ έτος αυτών σιτηρέσια, καθώς ανέκαθεν επεκράτησεν. Οι δε ενασκούμενοι αυτώ οσιώτατοι Πατέρες ωσαύτως κ’ αυτοί ανεπηρέαστοι και ασύδοτοι όντες, οφείλουσι κοινοβιακώς συνδιάγειν σεμνώς τε και θεαρέστως τον τοις μοναχοίς αποκεκληρωμένον άμεμπτον και ακηλίδωτον μετέρχεσθαι βίον, σπεύδοντες και διώκοντες μεθ’ όσης επιμελείας τα προς σύστασιν του αυτού Μοναστηρίου και βελτίωσιν συντελούντα, μνημονεύειν τε κανονικώς του Πατριαρχικού ημετέρου ονόματος εν ταις ιεραίς τελεταίς και εν ταις λοιπαίς Εκκλησιαστικαίς Ακολουθίαις, κατά την επικρατούσαν αρχαίαν και απαραίτητον της Εκκλησίας συνήθειαν, και είποτε χειροτονίας χρεία γένηται, προσκαλείν επ’ αδείας, ον αν βούλεται Αρχιερέα επί τω εκτελέσαι ταύτην, μηδενός τολμώντος ποτέ το παράπαν επί παντός τάγματος Αρχιερατικού ή αρχοντικού επηρεάσαι και διασείσαι αυτό ή όλως διακινήσαι από της αυτεξουσιότητος αδουλώσεώς τε και ελευθερίας αυτού, εν βάρει αργίας ασυγγνώστου και αλύτου αφορισμού του από Θεού Παντοκράτορος.
Όθεν εις διαρκεστέραν μονιμότητα και επικρατεστέραν ασφάλειαν εγένετο και το παρόν ημέτερον Πατριαρχικόν και Συνοδικόν εν μεμβράναις σιγιλλιώδες γράμμα, και εξεδόθη το Ιερώ αυτώ τούτω Σταυροπηγιακώ Μοναστηρίω της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, κειμένω κατά το χωρίον Καστρί της επαρχίας Λακεδαίμονος ᾳψκα (1721).
┼ Ιερεμίας ελέω Θεού Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης
┼ Ο Ηρακλείας Ησαΐας. ┼ Ο Κυζίκου Άνθιμος. ┼ Ο Νικομηδείας Παΐσιος. ┼ Ο Νικαίας Γεράσιμος. ┼ Ο Ανδριανουπόλεως Αγαθάγγελος. ┼ Ο Λακεδαιμονίας ……. …….».
ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 1904 σελ. 61
ΕΡΕΥΝΑ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΘΕΟΔΩΡΑ ΠΕΛΕΚΑΝΟΥ
