Λεβάντα

Είναι πολυετές φυτό, φρυγανώδες και πολύκλαδο με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση Περιλαμβάνονται 30 περίπου είδη. Αναπτύσσεται σε ξηρικές συνθήκες αξιοποιώντας ορεινές και ημιορεινές περιοχές. Οι κατάλληλες εδαφοκλιματικές συνθήκες εξασφαλίζουν την καλή ποιότητα του αιθέριου ελαίου. Προτιμότερες οι περιοχές με βορεινό προσανατολισμό, ηλιοφάνεια και ξηρούς ανέμους με βροχές ει δυνατόν τον Μάιο-Ιούνιο. Αξιοποιεί ακόμη και επικλινείς εκτάσεις. Καταλληλότερα εδάφη θεωρούνται τα ελαφρά χαλικώδη και ασβεστούχα. Καλλιεργείται σε διαφορετικά υψόμετρα όπως: Lavandula spica L 0-600 μ., L. hybrida Rev. 400-700 μ., L. vera D.C. 600-1300 μ.

Τρόπος πολλαπλασιασμού: Πολλαπλασιάζεται με σπόρο σε σπορείο (εγγενώς), με μοσχεύματα (αγενώς) και παραφυάδες (αγενώς). Τα μοσχεύματα φυτεύονται Αύγουστο-Οκτώβριο ή Μάρτιο-Απρίλιο για να ριζοβολήσουν. Οι παραφυάδες ετοιμάζονται με παράχωμα επιλεγμένων μητρικών φυτών το φθινόπωρο και πάλι την άνοιξη.

Εποχή φύτευσης-σποράς: Η φύτευση των φυτών που προέκυψαν ανεξαρτήτως τρόπου γίνεται τόσο το φθινόπωρο (Οκτώβριο-Νοέμβριο) όσο και την άνοιξη (Μάρτιο-Απρίλιο) σε γραμμές και αποστάσεις που κυμαίνονται από 1,0x(0,8-1,0) μ. στα μεγάλα υψόμετρα και (1,5-2,0)x(1,0-1,2) μ. για μικρότερα υψόμετρα. Η καταπολέμηση των ζιζανίων (σκαλίσματα, ζιζανιοκτονία) πέρα από την καλή προετοιμασία του χωραφιού, θεωρείται απαραίτητη. Η λίπανση (κοπριά ή χημικά λιπάσματα) έχει δώσει καλά αποτελέσματα.

Συγκομιδή: Η συγκομιδή με καλό και ξηρό καιρό στο στάδιο της άνθησης εξασφαλίζει μεγαλύτερη ποσότητα αιθέριου ελαίου.

Αποδόσεις: Τον 1ο χρόνο 50 κιλά. Τον 2ο χρόνο 100 κιλά. Τον 3ο χρόνο 200 κιλά. Τον 4ο χρόνο 300-400 κιλά (ανθικά στελέχη).

Χρήσεις: Χρησιμοποιείται το αιθέριο έλαιο στην αρωματοποιία, σαπωνοποιία. Τα αποξηραμένα ανθικά στελέχη χρησιμοποιούνται σαν αντισκωρικό στις ιματιοθήκες. Θεωρείται επίσης τονωτικό, αντιασθματικό, αντικαταροϊκό.

Μάραθος

Φυτό μονοετές, διετές ή πολυετές. Ευδοκιμεί σε όλες τις περιοχές με καταλληλότερες τις περιοχές που έχουν ήπιο μεσογειακό κλίμα και μεσημβρινό προσανατολισμό. Ακατάλληλες οι ορεινές περιοχές με κρύα άνοιξη. Προτιμά εδάφη ασβεστώδη, γόνιμα, πηλώδη ή αμμοαργιλώδη αποστραγγιζόμενα. Συνήθως καλλιεργείται σε ξηρικά χωράφια και σπανίως σε ποτιστικά.

Τρόπος πολλαπλασιασμού: Με σπόρο (ο ετήσιος). Με φυτικά τμήματα βλαστού και ρίζας (ο πολυετής).

Εποχή φύτευσης-σποράς: Η σπορά γίνεται στο χωράφι το φθινόπωρο (Οκτώβριο-Νοέμβριο) ή την άνοιξη (Μάρτιο-Απρίλιο). Η πρώιμη σπορά της άνοιξης αξιοποιεί τις ανοιξιάτικες βροχές με συνέπεια την αύξηση της παραγωγής. Η σπορά γίνεται με το χέρι (πεταχτά) ή με σπαρτική μηχανή σε γραμμές που απέχουν 40-60 εκ. Απαιτούμενη ποσότητα σπόρου 0,6- 1,2 κιλά/στρέμμα. Απαραίτητη είναι η καλή προετοιμασία του χωραφιού (όργωμα, δισκοσβάρνισμα, κλπ) και η καταπολέμηση των ζιζανίων (σκάλισμα, ζιζανιοκτονία).

Συγκομιδή: Η συγκομιδή πραγματοποιείται όταν οι περισσότερες ανθοταξίες έχουν ωριμάσει με καρπούς σκληρούς γκριζοπράσινους (Ιούλιο).

Αποδόσεις: Η μέση στρεμματική απόδοση κυμαίνεται σε 100 κιλά για τον ξηρικό και μέχρι 180 κιλά για τον ποτιστικό. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 7- 10% με περιεκτικότητα σε ανηθόλη 60%.

Ματζουράνα

Πολυετές φυτό. Ευδοκιμεί σε περιοχές με ήπιο κλίμα μάλλον θερμές (παραθαλάσσιες, νησιωτικές) και σε εδάφη γόνιμα που αποστραγγίζονται. Έχει απαιτήσεις σε νερό (2-3 φορές πότισμα το καλοκαίρι).

Τρόπος πολλαπλασιασμού: Με σπόρο σε σπορεία του φθινοπώρου ή της άνοιξης (6-8 τ.μ. σπορείου για 1 στρέμμα αγρού). Με παραφυάδες από φυτείες μεγαλύτερες του έτους.

Εποχή φύτευσης-σποράς: Η μεταφύτευση γίνεται νωρίς την άνοιξη (Μάρτιος-Απρίλιος) από τα φθινοπωρινά σπορεία ή αργά το Μάιο ή το φθινόπωρο (Οκτώβριο-Νοέμβριο) από τα ανοιξιάτικα σπορεία.

Συγκομιδή: Για αιθέριο έλαιο όταν τα φυτά βρίσκονται σε πλήρη άνθηση. Για τα φύλλα μόνο λίγο πριν την άνθηση (Ιούνιο-Αύγουστο).

Αποδόσεις: Η στρεμματική απόδοση σε χλωρό χόρτο κυμαίνεται σε 400-500 κιλά. Σε ξηρά δρόγη η απόδοση είναι 160- 250 κιλά.

Χρήσεις: Η ξηρά δρόγη χρησιμοποιείται ως άρτυμα. Θεωρείται αντισπασμωδικό, αντινευραλγικό, αντικεφαλαλγικό κλπ. Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην φαρμακοποιία, αρωματοποιία, κλπ.