Εν τη κατά τον Δήμον Καστορείου Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της επιλεγομένης Καστρίου, εύρηται συν άλλοις εγγράφοις επιμελώς τηρουμένοις παρά του Αιδ. Ηγουμένου Κ. Παρθενίου Οικονομοπούλου, Αρχιμανδρίτου και το επόμενον σιγιλλιώδες γράμμα, γραμμένον επί μεμβράνης, όπερ ως εν των σπουδαιοτάτων γραπτών μνημείων της ιστορίας της Λακεδαίμονος, κατά το πρόγραμμα ημετέρου ημερολογίου, δημοσιεύομεν.

Εν τω αρχείω της παρά την Καστανιάν ιεράς Μονής Καστρίου, εκτός άλλων εγγράφων σπουδαιοτάτων, υπάρχει και επιστολή, την οποίαν ο ποιητής Παναγιώτης Σούτσος απέστειλε προς την αδελφότητα της Μονής εκ Μιστρά το 1832 επ’ ευκαιρία γενναίας εισφοράς την οποίαν κατέβαλεν η Μονή εκ του ιδίου ταμείου δια τας κοινάς της πατρίδος ανάγκας, εις ας ανέκαθεν, και προ της επαναστάσεως και κατ’ αυτήν ήρχετο αρωγός πρόφρων.

 Γράφει η Ευαγγελία Πάντου

Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, πρόσφυγες από τη Λιβερά του Πόντου που είχαν βίαια εκδιωχθεί από τις πατρικές τους εστίες, κατέφυγαν στο Καστρί της βόρειας Λακεδαίμονας. Σαράντα δύο οικογένειες που αναζητούσαν φιλόξενη γη για να ριζώσουν, συγκεντρώθηκαν σε μια πλαγιά κάτω από τη σκέπη της μονής Καστρίου έχοντας ισχυρή τη δύναμη της επιβίωσης. Μαζί τους έφεραν ζωντανές τις μνήμες της ιστορίας και του πολιτισμού τους. Εἶχαν σηκώσει στοὺς ὤμους τους, τὴν μεγάλη κληρονομιὰ τῆς βυζαντινῆς τους ἐπικράτειας καὶ ρίζωσαν σ᾿ ἕνα ἄλλο Βυζάντιο μὲ πρωτεύουσα τὸν Μυστρᾶ[1].

Ένα μικρό χωριό κοντά στα Καλάβρυτα, τ' Άρμπουνα, είχε μείνει άγρυπνο όλη τη νύχτα της Παρασκευής προς το Σάββατο, 17 με 18 Μαρτίου 1846. Αναμένες λουσέρνες τρεμόσβυναν, σκιές γλυστρούσαν από τα πορτόνια της κάθε καλύβας για να περάσουν στο σπίτι του διπλανού ν' αλλάξουν δυο κουβέντες, να ησυχάσουν τον ξαναμένο νου τους με τη γνώμη του άλλου.

Προς τον Κ. Νομάρχην Λακωνίας

Ο υποφαινόμενος Δημ. Γ. Δημητρακάκης κάτοικος Καστανιάς του δήμου Καστορίου κτηματίας ενεργών δι' εαυτόν και ως αντιπρόσωπος των συνεταίρων μου, (των οποίων τα ονόματα θέλω δηλώσει εν δέοντι χρόνω ίνα σημειωθώσιν εν τω μεταλλευτικώ βιβλίω) παρακαλώ υμάς Κύριε Νομάρχα, όπως ενεργήσητε να μας παραχωρηθεί το παρ' ημών ανακαλυφθέν μεταλλείον ενθείου χαλκού, αργυρούχου μολύβδου, σιδήρου, χαλκού, γαιανθράκων, στοιχείων αργύρου και λευκοχρύσου (πλατίνας) σύμφωνα με τα υποβληθέντα α) την 15 δείγματα των μεταλλευμάτων εξ οκάδων είκοσι τριών, επιφυλαττόμενος να υποβάλω και εις μεγαλυτέραν ποσότητα προς διευκόλυνσιν της χάριν δοκιμής αναλύσεως αυτών. β) την 22 λεπτομερές διάγραμμα εις τριπλούν της περιεχούσης τα μεταλλεία γης και την τοπογραφικήν έκθεσιν την οποίαν συνέταξεν ο υπολοχαγός του μηχανικού κ. Αποστόλου μεταβάς και περιελθών απάσας τας θέσεις, εν αις ευρίσκονται τα μεταλλεία ταύτα.