ΠΑΡΔΑΛΙ ΘΕΣΗ ΟΝΟΜΑ

Γράφει ο Ντίνος Αλεξάκος

Στη Δυτική όχθη του Ευρώτα, πάνω σε συμπαγή ακροκορφή , ύψους 100 μέτρων, με επίπεδη στα νοτιοδυτικά της πεδιάδα, κατάλληλη για παραγωγή δημητριακών και με όριο στα Ανατολικά του την κοίτη του Ευρώτα, εκεί ακριβώς που είναι αδύνατο να διαγνωσθεί με βεβαιότητα, αν καταλήγει ο μεγαλόπρεπος και πολύκορφος Ταΰγετος ή ξεκινά ο μειλίχιος και εύοσμος Πάρνωνας, είναι κτισμένο το ΠΑΡΔΑΛΙ, οι κήποι των 15 από τα 48 σπίτια του καταλήγουν στην κοίτη του Ευρώτα.

«Εδώ είναι το Καστόρι, ένα χαρακτηριστικό πελοποννησιακό χωριό με μικρή αγορά, δημοτικό κατάστημα, αστυνομικό τμήμα, μερικές ταβέρνες και την εκκλησία. Έχει κεριά των πέντε και δέκα δραχμών, και κανείς δεν μπαίνει στην εκκλησία χωρίς να κάνει το σταυρό του και χωρίς να ασπαστεί τις εικόνες στην είσοδο».

Έτσι ξεκινά το βίντεο της εκπομπής της Δανικής τηλεόρασης με αφιέρωμα σε ένα ελληνικό πελοποννησιακό χωριό, το Καστόρι, το 1980. Η Δανική τηλεόραση επέλεξε το Καστόρι, λόγω του γεγονότος ότι η σύζυγος του εφημέριου της κωμόπολης Γεωργίου Χιώτη ήταν Δανέζα, η Καλίσα-Κάρεν Χιώτη, η οποία έκανε και τις σχετικές επαφές.

Τα τοπωνύμια αποτελούν·«επιγραφάς γεγλυμμένας επί του εδάφους, πραγματικά ζώντα ιστορικά και γλωσσικά μνημεία…» 

Αντ. Μηλιαράκης

Πριν από κάθε προσέγγιση των μικροτοπωνυμίων είναι απαραίτητες κάποιες διευκρινίσεις:

«Χωριά παλιά από εκείνον τον καιρό, με ξύλα ανέργαστα, με δοκάρια καπνισμένα. Με παλιές σκοτεινές εκκλησίες. Ρημοκλήσια παντού κοντά στα κάστρα και στα βουνά, για του Χριστού την πίστη είναι θεμελιωμένα. Βουνά ολόκληρα πέτρες πελεκημένες και απελέκητες».
Ο Κόντογλου στα «Ταξείδια» γράφει: «Στις ελληνικές χώρες τα κάστρα είναι πιο θεωρητικά και πιο άγρια παρά εκείνα που βρίσκονται στη Φραγκιά, μ’ όλο πούναι τα περσότερα μικρά καστέλλια και πύργοι, επειδής οι τόποι σ’ εμάς είναι πετραδεροί και σπανοί, και τα χτίρια έχουνε χτιστεί σκέτα, δίχως πλουμιά». Κόντογλου Φ.

«Απ’ το χθεσινό ρόδο μένει μόνο τ’ όνομά του, άδεια ονόματα κρατάμε»
Βερνάρδος του Μορλαί

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τοπωνύμια είναι τα ονόματα που έδωσαν οι άνθρωποι στους τόπους για να τους ξεχωρίζουν, Είναι οι «φωνές των προγόνων που μας άφησαν φεύγοντας, για να επικοινωνούμε με αυτούς».

Τα “μεγάλα” τοπωνύμια καταγράφοναι σε χάρτη της Ελλάδας κλίμακας 1:500.000. Τα μικροτοπωνύμια, χαρτογραφούνται σε κλίμακα 1:50.000. Ανέκαθεν οι άνθρωποι έδιναν ονόματα στους τόπους, διαφορετικά θα ήταν σχεδόν αδύνατη η οποιαδήποτε συνεννόηση μεταξύ τους όσον αφορά τον προσδιορισμό συγκεκριμένης περιοχής