Ενδιαφέρουσα πηγή για την ιστορία της Λακωνικής κατά την μεσοβυζαντινή περίοδο αποτελεί ο βίος του Αγίου Θεοκλήτου, επισκόπου Λακεδαιμονίας, που συνέθεσε άγνωστος και διέσωσε ο υπ. Αρ.583[=VI 22] olim 169 ελληνικός κώδικας της Βαρβερινής Βιβλιοθήκης στη Ρώμη. Το κείμενο του Κώδικα μελετήθηκε και εκδόθηκε από τους Αν. Α. Βέη και Α. Γ. Σγουρίτσα.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΕΓΕΡΣΕΩΣ ΝΑΟΥ
ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
Εν Καστρίω τη Μαΐου1946

Αγαπητέ

Ο Γιάννης Κορζής γεννήθηκε στις 16/6/1916 στο Καστόρι Λακωνίας, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και στην συνέχεια το γυμνάσιο της Σπάρτης. Με την υποστήριξη του θείου του Αγησίλαου Κορζή (Λιμενάρχη και αργότερα Προξενικού Λιμενάρχη Ν. Υόρκης), έρχεται στην Αθήνα και εργάζεται στο ΟΛΠ.

Πολλοί ερωτούν εάν η περιοχή μας παρουσιάζει αρχαιολογικό ενδιαφέρον που να ανάγεται στον απώτερο χρόνο, και εάν υπάρχουν σχετικές αποδείξεις. Και εννοούμε την περιοχή που περιλαμβάνεται μεταξύ των ορίων Βορδώνιας - Καστρίου- Περιβολίων και μέχρι των ορίων του Ευρώτα. Δεν αναφερόμεθα στην ΓΙελλάνα και Πέραν αυτής γιατί η αρχαιότητά τους είναι γνωστή και έχει αποδειχθεί με διάφορες άνασκαφές που έγιναν. Άλλα κτίσματα, μνημεία, ή και σωρός από πέτρες που να πιστοποιούν ένα ιστορικό παρελθόν του χώρου που κατέχουμε δεν βρέθηκαν μέχρι σήμερα.

Όπως έχω γράψει ολόκληρη η στρατηγική της επαναστατημένης ορεινής Καστανιάς, που, σε όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας, αποτελούσε ελεύθερη περιοχή, στηριζόταν στις δυο ελεγχόμενες, από «καραούλια», στενές διαβάσεις- χαράδρες, και στην καλά φυλαγμένη προσπέλαση από τον Άγιο Νικόλα. Η ιστορία της σπηλιάς με την ονομασία «Κρυφό Πανεθυράκι” που είναι στη βορεινή πλευρά της βουνοπλαγιάς υπεράνω του “Καστανιώτη», αποτελεί έναν από τους πιο γοητευτικούς θρύλους.