Θα μπορούσε να πει κανείς ότι…. Ένας φίλος ήρθε απόψε από τα παλιά. Κι όχι τα πολύ παλιά, καμιά 15ετία πριν, όταν επί της ουσίας ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια της ελληνικής οικονομίας, εκεί γύρω στο 2004 και μετά όταν τα πρώτα σημάδια για το επερχόμενο χάος ήταν εμφανή αλλά κανείς δεν έδινε σημασία.
Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Κομισιόν την περίοδο 2004-2009 ήταν ο Χοακίν Αλμούνια, o ισπανός οικονομολόγος ο οποίος, μαζί με τον πορτογάλο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, είχαν την ευθύνη για την ελληνική οικονομία και τελικώς έκλεισαν τα μάτια στο έγκλημα που εκτυλισσόταν μπροστά τους.
Ο Αλμούνια, λοιπόν, αυτός ο… φίλος της Ελλάδας που έβλεπε το τρένο της καταστροφής να έρχεται και απλά δεν μιλούσε, ορίστηκε πλέον από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) να είναι ο «ανεξάρτητος αξιολογητής» της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Να είναι δηλαδή ο επόπτης που θα ελέγχει αν εφαρμόζονται οι μεταμνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας.
Ο Χοακίν Αλμούνια θα τον βλέπουμε συχνά στην Ελλάδα και θα θυμόμαστε ίσως τα έργα και τις ημέρες του την περίοδο προτού ξεσπάσει η κρίση.
Τότε, για την κυβέρνηση Καραμανλή ήταν ένας καλός φίλος, ένας φιλέλληνας. Τώρα, μετά από όσα πέρασε η ελληνική οικονομία, τα οποία κατά κύριο λόγω οφείλονται στο χάος που άφησε η κυβέρνηση Καραμανλή το 2009 και το οποίο διαχειρίστηκε με ακόμη πιο χαώδη τρόπο ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αλμούνια είναι ένας από τους βασικούς υπαίτιους του ελληνικού δράματος.
Επειδή η οικονομική και πολιτική ιστορία της προηγούμενης δεκαετίας είναι γνωστή θα πρέπει να θυμηθούμε ότι μόλις το 2007 οι Αλμούνια και Μπαρόσο είχαν πει στην ελληνική κυβέρνηση και στον τότε υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Αλογοσκούφη, ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι κάτι δεν πάει καλά κι ότι έρχεται βαθιά κρίση.
Η κυβέρνηση Καραμανλή κώφευσε, η Ελλάδα δεν έστειλε τα στοιχεία που έπρεπε, η Κομισιόν έκανε… την πάπια και ο εκτροχιασμός ήρθε αναπόφευκτα.
Οσο κι αν προσπαθούν σήμερα οι καραμανλικοί να πείσουν ότι δεν ήταν έτσι τα πράγματα και ότι για τον εκτροχιασμό φταίνε άλλοι η αλήθεια είναι ότι όταν η τότε κυβέρνηση εγκατέλειψε την εξουσία κάνοντας πρόωρες εκλογές το έκανε γιατί έβλεπε ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί το επερχόμενο χάος.
Ο Αλμούνια και ο Μπαρόζο, ο ένας.. σοσιαλιστής, ο άλλος συντηρητικός, σιώπησαν θέλοντας να παράσχουν στήριξη στον Κ. Καραμανλή και την κυβέρνηση της δεξιάς.
Ο Χοακίν Αλμούνια ορίστηκε ανεξάρτητος αξιολογητής, όμως, όλοι θυμούνται τότε που έκανε τα στραβά μάτια στην κυβέρνηση Καραμανλή μαζί με τον Μπαρόζο. Την περίοδο του δημοσιονομικού εκτροχιασμού όταν το έλλειμμα έφτασε το 15%
Η απογραφή… αποτυχία
Ο Αλμούνια πείστηκε το 2004 από τον Αλογοσκούφη να προχωρήσει στη λεγόμενη «δημοσιονομική απογραφή» με την Ελλάδα να μπαίνει στη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος. Επί μία τετραετία και πλέον δεν έκανε απολύτως τίποτε, δεν πίεσε σε καμιά περίπτωση, δεν απαίτησε την αποστολή ορθών στοιχείων που αποτύπωναν την κατάσταση της οικονομίας. Προς το 2009, όταν ήταν πλέον ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα είχε… ξεφύγει και το έλλειμμα δεν ήταν απλώς μεγάλο αλλά υπερβολικό, ο Αλμούνια προειδοποίησε τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς ότι το έλλειμμα θα ξεπεράσει το 10%, πάνω από τα 24 δις ευρώ.
Κανείς δεν έμαθε ποτέ γιατί δεν έκανε κάτι ώστε να σταματήσει ο κατήφορος και στο τέλος της χρονιάς το έλλειμμα είχε ξεπεράσει το 15%. Μια χώρα που ζούσε με δανεικά ήταν θέμα χρόνου να καταρρεύσει και οι ευθύνες της τότε κυβέρνησης ήταν τεράστιες. Οσο τεράστιες ήταν κι αυτές του Αλμούνια που σήμερα διορίζεται αξιολογητής της οικονομίας κι επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος.
Το Μάρτιο του 2009 ο Αλμούνια θυμήθηκε να ζητήσει τη διόρθωση του ελλείμματος του 2007, που αποτυπώθηκε σε δεύτερο χρόνο, προβλέποντας ότι το πρωτογενές έλλειμμα του 2009 και του 2010 θα επιδεινωθεί κατά 0,25% και 0,5%, αντιστοίχως, φτάνοντας τελικά στο 4,25%. Για να μη συμβεί, μάλιστα, αυτό, η ελληνική κυβέρνηση καλούνταν σε μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής τουλάχιστον 1,25% του ΑΕΠ. Φυσικά αυτές οι προβλέψεις αυτές αποδείχθηκαν παντελώς λανθασμένες με τη συνέχεια να είναι γνωστή.
Για να καταλάβουμε πόσο λανθασμένα λειτούργησε, σκόπιμα ή λόγω ανικανότητας, ο Αλμούνια στις αρχές του 2006 είχε συναντήθηκε στις Βρυξέλλες με την τότε υπεύθυνη του τομέα Οικονομίας και Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ κ. Βάσω Παπανδρέου. Της είχε πει –εν έτει 2006 και για να στηρίξει τον Καραμανλή- ότι η ελληνική οικονομία βαίνει διαρκώς βελτιούμενη.
Τη διαβεβαίωσε ότι τα διαρθρωτικά μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για τον περιορισμό του ελλείμματος και την εν γένει εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών ήδη αποδίδουν και η κατάσταση έχει βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, ενώ οι αποφάσεις για το αν θα δοθεί και τρίτο έτος στην Ελλάδα να περιορίσει το έλλειμμά της θα ληφθούν το επόμενο εξάμηνο. Το μόνο για το οποίο προέβη σε δήλωση η κ. Παπανδρέου ήταν η επισήμανση του υπουργού Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφη ότι «δεν αμφισβητεί το δικαίωμά τους να ενημερώνονται, αλλά δεν καταλαβαίνει τον λόγο της μυστικότητας». Η κ. Παπανδρέου δεν αναφέρθηκε στο ότι η συνάντηση, πράγματι, δεν είχε ανακοινωθεί ούτε επιχειρήθηκε να της δοθεί η παραμικρή δημοσιότητα (σε αντίστοιχη προ ετών επίσκεψή του, ο κ. Αλογοσκούφης είχε παραχωρήσει κανονική συνέντευξη Τύπου). «Δεν γνωρίζω τι φοβάται ο κ. Αλογοσκούφης, αλλά από τις δηλώσεις του φαίνεται ότι είναι σε πανικό». «Οι συναντήσεις των επιτρόπων της Ε. E. με εκπροσώπους της αντιπολίτευσης των χωρών-μελών είναι συνήθης διαδικασία και αποτελεί υποχρέωσή τους. Αλλωστε, ο κ. υπουργός το γνωρίζει αυτό από την περίοδο που ήταν στην αντιπολίτευση. Οσο δε για τα λεγόμενά του περί υπονόμευσης, δυστυχώς, τα έχει καταφέρει μόνος του πολύ καλά με τη δήθεν απογραφή».
Τον Σεπτέμβριο του 2007 Αλογοσκούφης και Αλμούνια συναντώνται στις Βρυξέλλες. Εκεί ο υπουργός Οικονομίας… εξέφρασε ικανοποίηση για τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας και ενημέρωσε τον κοινοτικό επίτροπο για το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων σχετικά με τη στρατηγική της Λισαβόνας. Στη συνάντηση συζητήθηκαν ακόμη η εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών της Ελλάδας, το ασφαλιστικό, η εξυγίανση του δημόσιου τομέα και ο περιορισμός των δαπανών. Και κάτι ακόμη. Τέλος του 2007, οι πληροφορίες ανέφεραν ότι το έλλειμμα έκλεισε το 2006 στο 2,6%. Τρία χρόνια μετά ήταν πάνω από 15% αλλά το τότε οικονομικό επιτελείο έδινε ψεύτικα στοιχεία για έλλειμμα κοντά στο 6%.
Τον… επαινούν
Για τον Αλμούνια, λοιπόν πλέον όλα τα εύσημα. Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ESM και πρόεδρος του Eurogroup Mάριο Σεντένο μίλησε με κολακευτικά λόγια για τον Αλμούνια, ξεχνώντας φυσικά την προηγούμενη θητεία του στην Ελλάδα: «Η διαδικασία προσαρμογής στην Ελλάδα ήταν πιο δύσκολη και παρατεταμένη από ό,τι σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ. Απαιτείται διεξοδική και ανεξάρτητη αξιολόγηση. Η αποστολή του ανεξάρτητου αξιολογητή είναι να εξετάσει την οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα, με έμφαση στο πρόγραμμα του ESM. Χαίρομαι που ο κ. Αλμούνια αποδέχθηκε αυτήν την αποστολή. Έχει το σωστό σύνολο δεξιοτήτων και εμπειρίας για να φέρει εις πέρας αυτό το έργο και να κάνει μία αξιόπιστη και ανεξάρτητη αξιολόγηση».
Ο δε διευθύνων σύμβουλος του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ είπε: «Χαιρετίζω τον διορισμό του κ. Αλμούνια ως αξιολογητή υψηλού επιπέδου. Η εκτεταμένη εμπειρία και η γνώση του στον τομέα της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της έρευνας οικονομικής πολιτικής, καθώς και στις υποθέσεις της ΕΕ, θα διασφαλίσουν την πληρότητα, την αξιοπιστία και την αμερόληπτη αξιολόγηση της διαδικασίας».
