Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε σχετικά: «Σχεδόν πέντε αιώνες από την εποχή που οι Ευρωπαίοι συνήψαν τους πρώτους εμπορικούς δεσμούς με την Ιαπωνία, η θέση σε ισχύ της συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης ΕΕ-Ιαπωνίας θα αναγάγει την εμπορική, πολιτική και στρατηγική μας σχέση σε ένα εντελώς νέο επίπεδο. Επικροτώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη σημερινή απόφασή του η οποία ενισχύει αυτό το απερίφραστο ευρωπαϊκό μήνυμα: μαζί με τους στενούς εταίρους και φίλους μας, όπως η Ιαπωνία, θα εξακολουθήσουμε να προασπιζόμαστε τις ανοικτές, αμοιβαίως επωφελείς και βασιζόμενες σε κανόνες εμπορικές συναλλαγές. Και πέρα από τα λόγια ή τις προθέσεις, η συμφωνία αυτή θα αποφέρει σημαντικά και απτά οφέλη στις επιχειρήσεις και τους πολίτες της Ευρώπης και της Ιαπωνίας».

Το αποτέλεσμα της σημερινής ψηφοφορίας ακολουθεί την ανάλογη απόφαση που έλαβε το Κοινοβούλιο της Ιαπωνίας, ολοκληρώνοντας, με τον τρόπο αυτό, την κοινοβουλευτική κύρωση της συμφωνίας και από τα δύο μέρη. Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για τη θέση σε ισχύ της συμφωνίας την 1η Φεβρουαρίου 2019. Μετά την ημερομηνία αυτή οι εταιρείες, οι αγρότες, οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές της ΕΕ θα αρχίσουν να δρέπουν τα οφέλη που θα επιφέρουν η απλούστευση και η επιτάχυνση των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας.

Η κα Σεσίλια Μάλμστρομ, Επίτροπος αρμόδια για τα θέματα εμπορίου, δήλωσε: «Με χαροποιεί ιδιαίτερα η σημερινή απόφαση του Κοινοβουλίου. Λίγο απέχει πλέον από το να γίνει πραγματικότητα η οικονομική εταιρική σχέση μας με την Ιαπωνία η μεγαλύτερη ζώνη εμπορικών συναλλαγών που έχουμε ποτέ διαπραγματευτεί. Αυτό θα αποφέρει σαφή οφέλη για τις επιχειρήσεις μας, τους αγρότες μας, τους παρόχους υπηρεσιών και άλλους παράγοντες. Τα οφέλη αυτά συνοδεύονται από τη δέσμευση και των δύο μερών να τηρούν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα για τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον. Αυτά είναι πολύ καλά νέα για την ΕΕ και για όλους τους υποστηρικτές ενός ανοικτού και δίκαιου διεθνούς εμπορικού συστήματος.»

Η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης ΕΕ-Ιαπωνίας θα καταργήσει το μεγαλύτερο μέρος των δασμών ύψους 1 δισ. ευρώ που καταβάλλουν ετησίως οι εταιρείες της ΕΕ που πραγματοποιούν εξαγωγές στην Ιαπωνία, καθώς και μια σειρά χρόνιων κανονιστικών φραγμών, για παράδειγμα όσον αφορά τις εξαγωγές αυτοκινήτων. Επιπλέον, θα ανοίξει την ιαπωνική αγορά των 127 εκατομμυρίων καταναλωτών σε βασικά γεωργικά προϊόντα της ΕΕ και θα ενισχύσει τις εξαγωγικές ευκαιρίες της ΕΕ σε πολλούς άλλους τομείς. Περαιτέρω, η συμφωνία θα εμβαθύνει τη συνεργασία Ευρώπης και Ιαπωνίας σε ένα φάσμα τομέων, θα επανεπιβεβαιώσει την κοινή τους προσήλωση στη βιώσιμη ανάπτυξη, και θα συμπεριλαμβάνει για πρώτη φορά συγκεκριμένη δέσμευση σχετικά με τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.

Βασικά στοιχεία της συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης

Ειδικότερα, η εν λόγω συμφωνία:

• θα καταργήσει τους δασμούς σε πολλά τυριά, όπως το γκούντα και το τσένταρ (τα οποία σήμερα επιβαρύνονται με δασμό που ανέρχεται σχεδόν στο 30%), καθώς και στις εξαγωγές οίνων (σημερινός δασμός 15% κατά μέσο όρο)·
• θα δώσει στην ΕΕ τη δυνατότητα να αυξήσει σημαντικά τις εξαγωγές βόειου κρέατος και θα δημιουργήσει επιπλέον ευκαιρίες για εξαγωγές προϊόντων χοίρειου κρέατος·
• θα διασφαλίσει προστασία στην Ιαπωνία για πάνω από 200 γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ), υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά παραδοσιακά εδέσματα, αλλά και προστασία για επιλεγμένες ιαπωνικές ΓΕ στην αγορά της ΕΕ.
• θα άρει τους δασμούς με τους οποίους επιβαρύνονται βιομηχανικά προϊόντα σε τομείς στους οποίους η ΕΕ είναι πολύ ανταγωνιστική, όπως τα καλλυντικά, τα χημικά προϊόντα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα ενδύματα·
• θα δεσμεύσει την Ιαπωνία να τηρεί τα διεθνή πρότυπα αυτοκινήτων, γεγονός που θα διευκολύνει σημαντικά τις εξαγωγές αυτοκινήτων από την ΕΕ στην Ιαπωνία·
• θα ανοίξει τις αγορές υπηρεσιών, ιδίως τις αγορές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ηλεκτρονικού εμπορίου, τηλεπικοινωνιών και μεταφορών·
• θα διασφαλίσει την πρόσβαση των εταιρειών της ΕΕ στις μεγάλες αγορές δημοσίων συμβάσεων των 54 μεγάλων ιαπωνικών πόλεων· θα άρει τα εμπόδια όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις στον σημαντικό από οικονομική άποψη σιδηροδρομικό τομέα.

Η συμφωνία περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο κεφάλαιο για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη· θέτει ιδιαίτερα υψηλά πρότυπα σε θέματα εργασίας, ασφάλειας, προστασίας του περιβάλλοντος και προστασίας των καταναλωτών· ενισχύει τις δεσμεύσεις της ΕΕ και της Ιαπωνίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή και διαφυλάσσει πλήρως τις δημόσιες υπηρεσίες. Περιλαμβάνει επίσης ένα κεφάλαιο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς το 78 % των επιχειρήσεων που πραγματοποιούν σήμερα εξαγωγές στην Ιαπωνία είναι μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις.

Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, η ΕΕ και η Ιαπωνία ολοκλήρωσαν, στις 17 Ιουλίου, τις διαπραγματεύσεις περί αμοιβαίας επάρκειας, και οι σχετικές αποφάσεις θα συμπληρώσουν τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης. Στόχος είναι να αναγνωρίζονται αμοιβαία τα συστήματα προστασίας δεδομένων κάθε μέρους ως «ισοδύναμα», γεγονός που θα καταστήσει δυνατή την ασφαλή ροή δεδομένων μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας και θα δημιουργήσει τον μεγαλύτερο χώρο ασφαλούς ροής δεδομένων στον κόσμο.

Συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης για στενότερη συνεργασία

Η Ιαπωνία και η ΕΕ έχουν αμφότερες ισχυρή προσήλωση στη δημοκρατία, την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, το ελεύθερο και ανοικτό εμπόριο, την πολυμέρεια και τη βασιζόμενη σε κανόνες τάξη. Η Ιαπωνία αποτελεί μακροχρόνιο στρατηγικό εταίρο της ΕΕ και σημαντικό σύμμαχο στη διεθνή σκηνή.

Η συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης θα οδηγήσει στην περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ-Ιαπωνίας, στην ενίσχυση του διαλόγου στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας, καθώς και στη δραστηριοποίηση σε ένα ευρύ φάσμα παγκόσμιων, περιφερειακών και διμερών θεμάτων. Η συμφωνία επανεπιβεβαιώνει τις κοινές αξίες και αρχές που αποτελούν τη βάση της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Ιαπωνίας, όπως, μεταξύ άλλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η πολυμέρεια και το κράτος δικαίου.

«Η Ιαπωνία είναι μια χώρα με την οποία ήδη έχουμε πολύ στενή συνεργασία. Μετά τη σημερινές ψηφοφορίες η εταιρική μας σχέση θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο. Η Ιαπωνία αποτελεί βασικό εταίρο της ΕΕ στα πολυμερή φόρουμ. Η νέα συμφωνία μας θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε ακόμα στενότερη συνεργασία σε πολλούς τομείς και θα αυξήσει τις διαπροσωπικές επαφές, προς όφελος τόσο των Ευρωπαίων όσο και των Ιαπώνων πολιτών», δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος Federica Mogherini.

Η συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης θα ενισχύσει τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ιαπωνίας σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η εξωτερική πολιτική και η πολιτική ασφάλειας, η συνδεσιμότητα, η κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον, η ενέργεια, τα θέματα που αφορούν τον κυβερνοχώρο, η απασχόληση και οι κοινωνικές υποθέσεις, καθώς και τις διαπροσωπικές ανταλλαγές. 

Χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας και επόμενα βήματα

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης και τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης άρχισαν το 2013 και αμφότερες οι συμφωνίες υπογράφηκαν στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ιαπωνίας στις 17 Ιουλίου 2018

Στις 29 Νοεμβρίου και στις 8 Δεκεμβρίου τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου της Ιαπωνίας κύρωσαν τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης. Η έγκριση που παρείχε σήμερα ρητά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανοίγει τον δρόμο για τη σύναψη και τη θέση σε ισχύ της εμπορικής συμφωνίας. Οι υπόλοιπες διατυπώσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν εγκαίρως προκειμένου η συμφωνία να τεθεί σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2019.

Για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης απαιτείται επίσης κύρωση από τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά ένα μεγάλο τμήμα της συμφωνίας μπορεί να εφαρμοστεί προσωρινά ήδη από τις αρχές του 2019.