Η πρώτη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας έγινε το 1828 από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια με το Ι' ψήφισμα της 13ης Απριλίου 1828. Ορίστηκαν δεκατρία θέματα ή τμήματα ή επιτροπίες με επιμέρους επαρχίες και έκτακτους επιτρόπους για κάθε ένα.
Η διοικητική αυτή διαίρεση διατηρήθηκε μέχρι το 1833, όταν η Αντιβασιλεία άλλαξε τη διοικητική διαίρεση και εφάρμοσε την Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1833 με τη δημιουργία δέκα νομαρχιών και 42 επαρχιών και επιμέρους δήμων.

Η διοικητική διαίρεση του 1833 καθορίστηκε από την Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, στους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης της χώρας από την Αντιβασιλεία μετά την άφιξη του Βασιλέα Όθωνα στην Ελλάδα. Με βάση αυτή τη διαίρεση, που τέθηκε σε εφαρμογή με το Βασιλικό Διάταγμα της 3/15 Απριλίου του 1833 «Περί διαιρέσεως του Βασιλείου και της διοικήσεώς του», η επικράτεια του Ελληνικού Βασιλείου χωρίσθηκε σε δέκα νομούς / νομαρχίες και 42 επαρχίες. Επικεφαλής της κάθε νομαρχίας ήταν ο νομάρχης, ανώτερο διοικητικό όργανο στη διοικητική διεύθυνση του νομού, με υπαγόμενες επαρχίες και δήμους, τα καθήκοντα του οποίου ορίσθηκαν με το από 25 Απριλίου του 1833 Βασιλικό Διάταγμα «Περί της αρμοδιότητας των νομαρχών και περί της κατά τας νομαρχίας υπηρεσίας». Την διαίρεση αυτή ακολούθησε στη συνέχεια και η διοικητική σύσταση αναγνώριση ισάριθμων μητροπόλεων με εξαίρεση εκείνη της Μάνης (Γυθείου).

Πρώτοι νομάρχες του Βασιλείου της Ελλάδος, που ορίστηκαν με την παραπάνω νομοθεσία ήταν ξεκινώντας από την νομαρχία πρωτεύουσας, οι: Φραγκίσκος Μαύρος (Αργολίδος και Κορινθίας),
Γεώργιος Γλαράκης (Αχαΐας και Ήλιδος),
Κωνσταντίνος Ζωγράφος (Αρκαδίας),
Δημήτριος Χρηστίδης (Μεσσηνίας),
Ανδρέας Μεταξάς (Λακωνίας),
Αναγνώστης Μοναρχίδης (Ακαρνανίας και Αιτωλίας),
Ιωάννης Αμβροσιάδης (Φωκίδος και Λοκρίδος),
Μιχαήλ Σχινάς (Αττικής και Βοιωτίας),
Γεώργιος Αινιάν (Εύβοιας), και τέλος
Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός (Κυκλάδων)[1][2].

Η διοικητική διαίρεση του 1833 ήταν η δεύτερη κατά σειρά διοικητική διαίρεση που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, μετά την Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1828 που είχε εφαρμόσει ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας, στη νεοσύστατη Ελληνική Πολιτεία.

H διοικητική διαίρεση των βορείων Δήμων
Η βορειοδημότικη Περιοχή χωρίστηκε σε 4 Δήμους.
ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΛΑΝΗΣ Δήμαρχος Νικ. Τσοροτότουλος με εισπράκτορα τον Δ. Γιαννετάκην. Πρωτεύουσα το Γεωργίτσι, με τα χωριά, Αλευρού, Περιβόλια, Γεωριγτσιάνικα Καλύβια καί Παρδάλι.
ΔΗΜΟΣ ΒΕΛΑΜΙΝΗΣ Δήμαρχος Κ.Π. Κωνσταντόπουλος με εισπράκτορα τον Γ. Θ. Ιατρού. Πρωτεύουσα ό Λογκανίκος με τα χωριά Άγιος Βασίλειος, Μαριτσέικα, Κυπαρίσσι, Κοτίτσα, Μέραγα (Βεργαδέικα) Βουτούχος, Αγόριανη καί Ρεγκόζενα (Αγ. Κων/νος).
ΔΗΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΕΙΟΥ Δήμαρχος Α. Π. Γαλανόπουλος με είσπράκτορα Π. Παπανικολάου. Πρωτεύουσα η Καστανιά με τα χωριά Καστρί, Σερβέικα, Ντεμήρι, Μπολανέικα καί Μοσχονέικα (Μοσχοβιτέικα).
ΔΗΜΟΣ ΒΟΡΔΟΝΙΑΣ, Δήμαρχος Π. Θεοφανόπουλος. Πρωτεύουσα η Βορδόνια με τα χωριά Λογκάστρα, Μπάτοβα, Σουστιάνους.

ΔΗΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΟΥ: ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ - ΣΥΣΤΑΣΗ - ΕΞΕΛΙΞΗ:
Ο δήμος Καστορίου σχηματίσθηκε με το Β.Δ. της 9ης (21) Μαρτίου 1835 - το οποίο δε δημοσιεύθηκε στην Ε.τ.Κ.⁴- ως δήμος της επαρχίας Λακεδαίμονος. Κατατάχθηκε στη Γ' τάξη, με πληθυσμό 1064 κατοίκους και έδρα το Καστόριον (Καστανιά). Ο δημότης ονομάσθηκε Καστόριος
Αρχική σύσταση:
Καστόριον [Καστανιά (845)], Καστρί (133), Σερβέικα (59), Ντεμίρι (4), Μπολανέικα και Μοσχινέικα (23), Καΐτσα.
Μεταγενέστερες προσαρτήσεις⁵:
Τμήμα δήμου Βορδωνίας⁶ [Βορδώνια (673)], Λιόπεσι, Μονή διαλελυμένη ή Ζωοδόχος Πηγή, Κάρδαρος, Μονή Καστορίου (Κοίμησις Θεοτόκου διαλελυμένη).
Με το Β.Δ. της 27ης Νοεμβρίου (9 Δεκεμβρίου) 1840 - το οποίο δε δημοσιεύθηκε στην Ε.τ.Κ⁷ - τμήμα του δήμου Βορδωνίας συγχωνεύθηκε στο δήμο Καστορίου. Ο δήμος κατατάχθηκε στη Β' τάξη με πληθυσμό 2086 κατοίκους.

ΕΜΒΛΗΜΑ-ΣΦΡΑΓΙΔΑ
Η αρχική σφραγίδα του δήμου ήταν κυκλική, χωρίς έμβλημα. Ως πρώτο έμβλημα της σφραγίδος χρησιμοποιήθηκε το στέμμα (Εικ. 1) όπως απεικονιζόταν στο εθνόσημο (1845).
Το έτος 1871, κατόπιν γνωμοδοτήσεως του αρχαιολόγου Π. Ευστρατιάδη² καθορίσθηκε το έμβλημα της εικονιζόμενης σφραγίδος (Εικ. 2) με το Β.Δ. της 21ης Δεκεμβρίου 1871 (ΦΕΚ29/1872 σελ. 167): «... ίνα η σφραγίς του δήμου Καστορίου φέρη ως έμβλημα εν τω μέσω μεν «Ερμήν τετράγωνον επί βραχώ ιστάμενον», γύρωθεν δε τας λέξεις «δήμος Καστορίου»...». Το έτος 1872 με παρέμβαση του Υπουργού Εσωτερικών Β. Νικολόπουλου³ διατάχθηκε η αλλαγή της. Στο αρχείο του Π. Ευστρατιάδη υπάρχει γνωμάτευση - προκληθείσα προφανώς από την προαναφερόμενη υπουργική εντολή - η οποία πρότεινε ως έμβλημα το «Διόσκουρο Κάστορα». Επίσημη αντικατάσταση με Β.Δ. δεν έγινε.

1. Το όνομα του δήμου προήλθε από το Διόσκουρο Κάστορα τον επονομαζόμενο Ιππόδαμο. Στην απογραφή του έτους 1907 αναγράφεται ως Καστορείου.
2. Αρ. Ετ. αρχ. Π.Ε., αριθ. προτ. Γ.Ε. αρχαιοτήτων 895/1870.
3. Νικολόπουλος Βασίλειος (1816-1897), πολιτικός, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και κατ' επανάληψη βουλευτής Αρχαδίας και υπουργός (Μ.Ε.Ε. τ. 14, σελ. 309).
4. ΓΑΚ Οθ. Αρχ. Υπ. Εσ. Φ. 122 Ad. Ν. 8945, 8977.
5. Ο πληθυσμός που συνοδεύει το χωριό του δήμου Βορδωνίας αφορά το χρόνο σχηματισμού του (1835).
6. Περί του δήμου Βορδωνίας βλ. σελ. 373 υποσ. 7 και 11.
7. ΓΑΚ. Οθ. αρχ. Υπ. Εσ. Φ. 102 Ad. Ν. 3355.

Διοικητικές μεταβολές / ΟΤΑ Κ. Καστανιάς Λακεδαίμονος Ν. Λακωνίας
· ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Σύσταση της Κοινότητας με έδρα τον οικισμό Καστανιά
· ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός Μοσχινέϊκα προσαρτάται στην Κοινότητα Καστανιάς Λακεδαίμονος
· ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός Σερβέϊκα προσαρτάται στην Κοινότητα Καστανιάς Λακεδαίμονος
· ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός Παρδάλι προσαρτάται στην Κοινότητα Καστανιάς Λακεδαίμονος
· ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός Μπολανέϊκα προσαρτάται στην Κοινότητα Καστανιάς Λακεδαίμονος
· ΦΕΚ 261Α - 31/08/1912
Ο οικισμός Καστρί προσαρτάται στην Κοινότητα Καστανιάς Λακεδαίμονος
· ΦΕΚ - 18/12/1920
Αναγνώριση του οικισμού Μοσχοβιτέϊκα και προσάρτησή του στην Κοινότητα
· ΦΕΚ 56Β - 05/06/1921
Ο οικισμός Καστανιά της Κοινότητας μετονομάζεται σε Καστόρειον
· ΦΕΚ 56Β - 05/06/1921
Η Κοινότητα μετονομάζεται σε Κοινότητα Καστορείου
Κ. Καστορείου Ν. Λακωνίας
· ΦΕΚ 56Β - 05/06/1921
Η Κοινότητα προήλθε από τη μετονομασία της Κοινότητας Καστανιάς Λακεδαίμονος
· ΦΕΚ - 16/05/1928
Αναγνώριση του οικισμού Νέα Λιβερά και προσάρτησή του στην Κοινότητα
· ΦΕΚ - 16/10/1940
Ο οικισμός Μοσχινέϊκα καταργείται
· ΦΕΚ - 16/10/1940
Ο οικισμός Μοσχοβιτέϊκα καταργείται
· ΦΕΚ - 07/04/1951
Ο οικισμός Μπολανέϊκα καταργείται
· ΦΕΚ - 14/03/1971
Ο οικισμός Σερβέϊκα καταργείται
· ΦΕΚ - 14/03/1971
Ο οικισμός Νέα Λιβερά καταργείται
· ΦΕΚ 96Α - 21/05/1975
Ο οικισμός Παρδάλι αποσπάται από την Κοινότητα και προσαρτάται στην Κοινότητα Πελλάνας
· ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997
Ο οικισμός Καστόρειον αποσπάται από την Κοινότητα και ορίζεται έδρα του Δήμου Πελλάνας
· ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997
Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με το Δήμο Πελλάνας


1. Τα στοιχεία για τη διοικητική διαίρεση της αντιβασιλείας και τους νομάρχες έχουν ληφθεί από: https://el.wikipedia.org/
2. Τα στοιχεία για τη διοικητική διαίρεση των βορείων Δήμων αναφέρονται από τον Αθανάσιο Γκουζούλη, Βορειοδημότης, Μάρτιος 1981.
3. Τα λεπτομερέστερα στοιχεία για τη σύσταση, διοικητικές μεταβολές ως το 1997, έμβλημα, όνομα κ.λπ. έχουν ληφθεί από το βιβλίο του Ελ. Σκιαδά, Ιστορικό διάγραμμα των Δήμων και Κοινοτήτων της Ελλάδας 1833-1912 : Σχηματισμός-σύσταση-εξέλιξη-πληθυσμός-εμβλήματα, Εκδότης Υπ. Εσωτερικών Τ.Ε.Δ.Κ.Α, 1993. 734 σ.
Επιμέλεια: Θ.Π.