header kastoreioportal copy1

Οι λέξεις μας: Βεργατσούλα και δραγατσούλα - Ντώνω

dragatsiaΒεργατσούλα ήταν το πρόχειρο στέγαστρο στο οποίο καθόταν ο βεργάτης.
Ο βεργάτης ήταν ο δραγάτης, ο αγροφύλακας, ο φύλακας των αμπελιών. Αυτός λοιπόν καθόταν σε ένα ψήλωμα και αγνάντευε νυχτοήμερα τ’ αμπέλια για να τα προστατέψει από τυχόν κλέφτες. Εάν δεν υπήρχε φυσικό ίσκιωμα από δέντρα ή θάμνους έφτιαχνε ένα πρόχειρο στέγαστρο από κλαριά και φτέρες.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο ΝΕ Σπουδών ο δραγάτης είναι μεσαιωνική λέξη που προέρχεται από την ελληνιστική λέξη (δραγάτης) και είναι ο αγροφύλακας κυρίως αμπελιών.
Κατά τον Κριαρά δραγασία είναι το μέρος όπου κάθεται ο δραγάτης σκοπιά.
Δραγατεύω ή δεργατεύω σημαίνει είμαι δραγάτης φύλακας κήπου και αμπελιών. «Είδε αυτόν τον μίσθαρνον του κήπου τον δραγάτην» (Καλλίμαχος).
Ο Κοραής συνδέει τον δραγάτη με τη λέξη δράνα. "Δράνα" είναι ο κορμός αμπέλου και συγγενεύει ίσως με το εδάνη του Ησύχιου είδος αμπέλου, με το δρόπις  τρυγητός και με το δράχμα τον βότρυν της σταφυλής. Το τελευταίο αυτό εγέννησε ίσως το δραγάτης το οποίο ο Σομαϋέρας εξηγεί αμπελοφύλαξ.
Ο Δουκάγγιος παραθέτει στίχους ανώνυμου ποιητή με τη μεταφορική σημασία της λέξης.
«Ος και του κάστρου βασιλεύς και της δεσποίνης δούλος, και των χαρίτων κηπουρός της καλλονής δραγάτης».
H βεργατσούλα στηνόταν σε τέτοια τοποθεσία, ώστε ο βεργάτης (αγροφύλακας) να έχει πλήρη έλεγχο της περιοχής.
Κατά τον Βασίλη Λάμπο υπάρχουν 3-4 σχετικά τοπωνύμια στην περιοχή του Καστορείου.
Στο Ζευγολατιό Κορινθίας δραγατσούλα και τραγατσούλα έλεγαν το πρόχειρο κιόσκι που έφτιαχναν στον καιρό του τρύγου, με ξύλα και κλαριά. Ήταν κλεισμένο από τις τρεις πλευρές και είχε πάγκους για να κάθονται οι εργάτες που καθάριζαν τα σταφύλια. Αυτό το παράπηγμα λεγόταν και ίσκιος.
Πηγή φωτογραφίας: https://tovaltino.blogspot.com/2011/03/blog-post_4162.html

Ντώνω
Ντώνω σημαίνει χαλαρώνω, υποχωρώ, π.χ. «δεν με ντώνει καθόλου, με έχει συνέχεια στην τσίτα» ή «έντωσα το σκοινί, για να μην πνιγεί το ζωντανό». Προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα ενδίδω που παράλληλα με τις άλλες σημασίες σημαίνει υπείκω (υποχωρώ), επιτρέπω, υποχωρώ, εγκαταλείπω.
Στα ποντιακά υπάρχει ο τύπος εντώκα, από το ενέδωκα και ενδώκα.
Ενδόσιμος είναι ο ενδοτικός, ο εύκολος και ένδοσις η ύφεση. Αντίθετο το ενδοτικός είναι ο ανένδοτος, ο ανυποχώρητος.

e-books του Κ

dimitrakakis plires

KORZHS EXOFYLLO

thisayros cover

tragoudia cover

KYRA SARAKOSTH

the donky

mega xorion cover

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Επιλογές

Οι λέξεις μας: Πιλαλώ και πιλαλίσκομαι - Γροθάρια

Στο Liddell Scott το επιλαλώ σημαίνει αντιλέγω, λέω εναντίον, λοιδωρώ, φλυαρώ ομιλώ εναντίον κάποιου...

Οι λέξεις μας: Βεργατσούλα και δραγατσούλα - Ντώνω

Βεργατσούλα ήταν το πρόχειρο στέγαστρο στο οποίο καθόταν ο βεργάτης. Ο βεργάτης ήταν...

Τέμπλο Ιερού Ναού Γέννησης της Θεοτόκου - Ένα…

Κείμενο: Ευαγγελία Πάντου Αρχαιολόγος της 5ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αξιόλογο δείγμα θρησκευτικής πνοής και λαϊκής...

Χρονικό προσφυγιάς του 1923 των κατοίκων Νέας Λιβεράς…

Μετά τη συμφωνία της Λωζάνης στις 30 Ιανουαρίου 1923, μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, για...

Ο «ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ» ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

Γράφει η Άβα Μπουλούμπαση-Ιστορική ερευνήτρια   Η κατηγορία/ες [ως «θεμελιώδεις έννοιες ή μορφές σκέψεις που εκφράζουν...

Πρόσφατα

Οι λέξεις μας: Πιλαλώ και πιλαλίσκομαι - Γροθάρια

Στο Liddell Scott το επιλαλώ σημαίνει αντιλέγω, λέω εναντίον, λοιδωρώ, φλυαρώ ομιλώ εναντίον κάποιου...

Οι λέξεις μας: Βεργατσούλα και δραγατσούλα - Ντώνω

Βεργατσούλα ήταν το πρόχειρο στέγαστρο στο οποίο καθόταν ο βεργάτης. Ο βεργάτης ήταν...

Τέμπλο Ιερού Ναού Γέννησης της Θεοτόκου - Ένα…

Κείμενο: Ευαγγελία Πάντου Αρχαιολόγος της 5ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αξιόλογο δείγμα θρησκευτικής πνοής και λαϊκής...

Τοπικά Νέα

Σε λειτουργία η ψηφιακή πλατφόρμα του Μητρώου Τήρησης…

Σε λειτουργία στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://akatharista.apps.gov.gr/ βρίσκεται ήδη η ψηφιακή πλατφόρμα του Μητρώου Τήρησης...

Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών και καθαρισμοί…

Με το άρθρο 136 του Νόμου 5106 (ΦΕΚ  Α΄63  / 01-05-2024) πήρε παράταση η...

Προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων

Με απόφαση του Υφυπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εγκρίθηκε η υπ’ αρ. 20/2024...

Περιφέρεια - Αυτοδιοίκηση

Αποκατάσταση Προσκτίσματος (Κελιού) και άλλες εργασίες στην Ι.Μ…

Η Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής Ροϊτσας στο Δ.Δ. Μέλισσας Δ. Ανατολικής Μάνης είναι μοναστηριακό συγκρότημα...

Στην εκδήλωση της επιχειρηματικής θερμοκοιτίδας Vamvakou Incubator…

O Αντιπεριφερειάρχης της Π.Ε. Λακωνίας Θεόδωρος Βερούτης, παρευρέθηκε στην εκδήλωση του Προγράμματος Υποστήριξης και Φιλοξενίας...

Ξεκίνησε η Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων στη Λακωνία

Σε πλήρη λειτουργία βρίσκεται πλέον και η Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) στη Σκάλα Λακωνίας...

Τα χωριά μας

www 

ΟΙΚΙΣΜΟΙ

ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ-ΡΕΓΚΟΖΕΝΑ
https://regozena.gr/

ΑΓΟΡΙΑΝΗ
https://agoriani.gr/

ΑΛΕΥΡΟΥ
http://www.alevrou.com

ΒΟΡΔΟΝΙΑ
http://www.vordonia.com/
(εμπορικο-για ελαιόλαδο αθηναλιάς)
http://bordonia.blogspot.com/

ΓΕΩΡΓΙΤΣΙ
https://www.georgitsi.gr/

ΚΑΣΤΟΡΕΙΟ
https://tokastori.wordpress.com
Με πολλές πληροφορίες για το Καστόρειο και όλα τα χωριά της περιοχής των β. Δήμων
http://tokastoreion.blogspot.com/

ΛΟΓΚΑΝΙΚΟΣ
https://www.loganikos.gr/

ΠΕΛΛΑΝΑ
https://pellana-fanclub.blogspot.com/
http://pellanas.blogspot.com/

ΣΥΛΛΟΓΟΙ-ΦΟΡΕΙΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΟΥΣΙΝΑ
http://www.lousina.gr/
http://lousina.blogspot.com/

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ
https://www.polydefkis.gr/

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΟΓΚΑΝΙΚΙΩΤΩΝ ΣΠΑΡΤΗΣ ΒΕΛΕΜΙΝΑ
https://www.velemini.com/

ΣΧΟΛΕΙΑ

ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΣΤΟΡΕΙΟΥ
http://lyk-kastor.lak.sch.gr/

facebook icon logo

   ΠΑΡΔΑΛΙ
https://www.facebook.com/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%AC%CE%BB%CE%B9-%CE%A3%CF%80%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82-Pardali-Sparta-211026622326044/

ΠΕΡΙΒΟΛΙΑ
https://www.facebook.com/groups/139331976099946/