Το σημερινό Καστόρειο (πρώην Καστανιά), μαζί με τους οικισμούς Καστρίου, Νέας Λιβεράς και Σερβέικων που συναποτελούν την Κοινότητα Καστορείου του Δήμου Σπαρτιατων, απλώνεται σε μέσο υψόμετρο 500 μέτρων, από την ανατολική ρίζα του Ταΰγετου προς τη δεξιά όχθη του Ευρώτα, ανάμεσα σε τρία ποτάμια. Το Καστανιώτικο Ποτάμι (Κάστορα) βόρεια, το ρέμα του Κάρδαρη νότια και τον Ευρώτα ανατολικά, όπου βρίσκεται και ο οικισμός Παρδάλι. Η Τοπική Κοινότητα Καστορείου έχει έκταση περίπου 35 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αναφέρεται στην απογραφή του Βενετού προβλεπτή Grimani του 1699, (σαν CASTAGNA της επαρχίας του Μυστρά) με 309 κατοίκους.

Η συνοικία της Παλιόχωρας, στο δρόμο προς το Νεκροταφείο, θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πρώτος πυρήνας της αρχικής κατοίκησης. Με την ίδρυση του νέου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους αναφέρεται για πρώτη φορά ως Καστανιά, έδρα του δήμου Καστορίου (αργότερα Καστορείου), ενός από τους 20 δήμους που αποτελούν την Επαρχία Λακεδαίμονος (Β.Δ. 21/3/1835). Τη σημερινή του ονομασία, Καστόρειο, ο οικισμός θα την αποκτήσει επίσημα με την Απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών 24610/ 31-5-1921.

Το κεντρικό αποχετευτικό σύστημα και το διάγραμμα της πλατείας που καταρτίζεται το 1890, (μαζί με τα αντίστοιχα σχέδια πόλης της Νεάπολης, της Μονεμβασίας κ.λπ.) είναι ενδεικτικό της οικονομικής και δημογραφικής σημασίας του στον ευρύτερο λακωνικό αλλά και πελοποννησιακό χώρο.

Με το πέρασμα των χρόνων ο οικισμός αναπτύσσεται από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά, με επίκεντρο τον Πύργο των Τζωρτζακαίων, μπροστά από τον οποίο διατάσσονται σε επιμήκη αμφίπλευρη διάταξη τα εργαστήρια-μαγαζιά. Ο θύλακας αστικού χαρακτήρα, με αξιόλογα κτίρια, μερικά από τα οποία έχουν νεοκλασικές προσόψεις, στο κέντρο αγροτοκτηνοτροφικού οικισμού, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον επιστημόνων και επισκεπτών.

Ένας περίπατος στα σοκάκια και τις γειτονιές θα σας αποκαλύψει τη μακραίωνη ιστορία και την ακμή του: σημαντικά αρχιτεκτονικά κτίρια, όπως το δίδυμο κτίριο Σπυρόπουλου, τις οικίες Κάντζα, Μουστάκη και Κουτσουμπού, το σύμπλεγμα του Μύλου και της νεροτριβής του Αγίου Μάμμα, το παλιό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο κάτω από τη γέφυρα του Καστανιώτικου Ποταμιού (Κάστορα) και τους μύλους, μαζί με το μεταγενέστερο πέτρινο καθιστικό κατά μήκος του ποταμού. Οι εκκλησίες μας, με επικεφαλής τον Ιερό Ναό Γέννησης της Θεοτόκου με το εκπληκτικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, το πρωτοχριστιανικό εκκλησάκι του Πισαγιάννη, την Μισοσπορίτισσα στο βράχο, κ.λπ. είναι μερικά από τα αξιοθέατα που πρέπει να επισκεφθείτε.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη παρουσιάζουν και η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Καστρίου (με τοιχογραφίες των ζωγράφων Κακκαβά του 17ου αιώνα), καθώς και οι Ναοί Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Λουκάς) στον Κάρδαρη, Aγίου Γεωργίου στο Καστρί και Aγίου Δημητρίου έξω από το Καστρί (χαρακτηρισμένοι αρχαιολογικοί χώροι) και το Κάστρο, όπου το 1460 οι κάτοικοι με ηγέτη τον Προινοκοκκά αντιμετώπισαν τον Μωάμεθ, το Μετόχι και ο Πύργος Δημητρακάκη στο Καστρί. Μετά την διάλυση, το 1833, των περισσότερων Μονών, διατηρήθηκε «η μονή Καστόρων «Κοίμησις της Θεοτόκου» εν τω δήμω Καστορείου» όπως επί λέξει αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο.

Η φύση  στάθηκε ιδιαίτερα γενναιόδωρη με το χωριό μας: το Φαράγγι του Πισαγιάννη, η διαδρομή προς τη Λουσίνα και Μπρουσάκα, και κατά μήκος του ποταμού, οι σπηλιές (Ρεξιναίικη, Σκρέτη, Ράλλια, Ξεροβούνας κ.λπ.) που έχουν κινήσει το ενδιαφέρον και ξένων σπηλαιολόγων, είναι σημεία προορισμού για τους  -έμπειρους ή μη- οδοιπόρους. Το ίδιο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και η ποικιλόχρωμη χλωρίδα και πανίδα του Ταΰγετου

Όπως προκύπτει από τα Οθωνικά Αρχεία, στην Καστανιά λειτουργούσε «Ελληνικό Σχολείο» με έξοδα των μαθητών τουλάχιστον από το 1834. Στη δεκαετία του 1860 πρέπει να ιδρύθηκε το πρώτο δημόσιο Ελληνικό Σχολείο της Καστανιάς (Καστορείου). Σύμφωνα με τα στοιχεία των μαθητολογίων το σχολείο λειτουργούσε ως δημόσιο μονοτάξιο τουλάχιστον από το 1862 και από το 1875, ως διτάξιο. Σήμερα λειτουργούν Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο, όπου φοιτούν μαθητές και από τα γύρω χωριά.

Ο οικισμός Καστορείου θα γνωρίσει τη μεγαλύτερή του ανάπτυξη στα χρόνια του μεσοπολέμου, και τη δεκαετία του 1960, με πληθυσμό πάνω από 2.000 άτομα, Τράπεζα, Δημοτικό και Γυμνάσιο, Ειρηνοδικείο, Αστυνομία κ.λπ. υπηρεσίες που το καθιστούν  οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίκεντρο της περιοχής. Σήμερα αντιστέκεται στη φθορά του χρόνου, με την αγάπη των μόνιμων κατοίκων του, που πασχίζουν να του δώσουν νέα πνοή, με σεβασμό στην ιστορία, στις τοπικές παραδόσεις και το εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον του.

ΤΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ

ΚΑΣΤΟΡΕΙΟ (στοιχεία)
Κεντρική Πλατεία
Πλατεία Παιδικής Χαράς
Ιερός Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου-τέμπλο
Μισοσπορίτισσα
Καθιστικό κάτω από τη Γέφυρα
Πηγές Αγίου Μάμα, Κρέμαση, Νεροτριβή, Εκκλησάκι Αϊ-Γιάννη
Εκκλησάκι Αγ.Παρασκευής
Αρχοντικά: Μουστάκη, Κουτσουμπού, Κάντζα
Λόφος και εκκλησάκι Αγιο-Λιά
Σχολεία: Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο
Βιβλιοθήκη
Παλιόχωρα
Νεκροταφείο
Μαρμαρογιόφυρο
Γήπεδο
Φάρμα Σκαφιδά
Σύγχρονες καλλιέργειες
Φωτοβολταϊκά Λάμπου
Υδροηλεκτρικό εργοστάσιο

ΚΑΣΤΡΙ (στοιχεία)
Μνημείο θυσίας Πρινοκοκκά, κάστρο
Παλαιό Σχολείο και Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας
Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής, Μετόχι
Ναός Αγίου Γεωργίου
Ναός Αγίου Δημητρίου
Πηγές Κάρδαρη

ΝΕΑ ΛΙΒΕΡΑ (στοιχεία)
Προσφυγικός Συνοικισμός Ποντίων Νέας Λιβεράς

ΣΕΡΒΑΙΙΚΑ (στοιχεία)
Ναός Αγίων Θεοδώρων


ΠΟΥ ΝΑ ΠΕΡΠΑΤΗΣΕΤΕ
Μαρμαρογιόφυρο ως Πισαγιάννη
Πλατεία ως Νεκροταφείο


ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΙΝΕΤΕ
airbnb Βίλλυς

ΠΟΥ ΘΑ ΦΑΤΕ
Λαμπής
Μερεκούλιας
North
Δημητρίου
Γαρυφάλλης

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Ελαιόλαδο
Μέλι
Αρωματικά φυτά (Ρίγανη, τσάι κ.λπ.)

ΠΟΥ ΘΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Οικονομάκης
Ρουμελιώτης
Κούμαρης

ΛΟΙΠΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
και ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ